యజుర్వేదంలోని నక్షత్రేష్టిలో వేరు వేరు
నక్షత్రాలకు 27 నక్షత్రాలకు సంబంధించిన
మంత్రాలు ఉన్నాయి. ఒక్కో నక్షత్రానికి 8 వాక్యాలతో కూడుకున్న
మంత్రం ఉంటుంది.వైదిక సాహిత్యంలో అన్ని చోట్ల నక్షత్ర గణన కృత్తిక నక్షత్రం నుండి
ప్రారంబమవుతుంది. కృత్తిక నుండి విశాఖ నక్షత్రం వరకు దేవ నక్షత్రాల విభాగంగాను
,అనూరాధ నుండి భరణి నక్షత్రం వరకు యమ నక్షత్రాలుగాను విభజించబడింది.
ఉత్తరాషాడ 4 వ పాదం,శ్రవణా నక్షత్ర 1
వ పాదం కలిసి అభిజిన్నక్షత్రం .జయింప శక్యంకాని పనులు జయింప
జేయాలంటే అభిజిత్తులో చేయాలి.
సూర్యుడు ఉదయించినప్పుడు నక్షత్రం కనపడదు.కనుక
సూర్యోదయానికి ముందే నక్షత్రాలు కనపడే సమయంలో నక్షత్ర మంత్రాలను పఠించాలి.ఒక
నక్షత్రం సూర్యోదయం కన్నా ముందు తూర్పు ఆకాశంలో ఉదయించినప్పుడు,ఒక నక్షత్రం సూర్యాస్తమయం తరువాత
తూర్పు ఆకాశంలో ఉదయించినప్పుడు ఆయా నక్షత్రాలకు ఆయా రోజుల్లో పూజలు చేయాలని వైదిక
సాహిత్యం సూచిస్తుంది.
అశ్విని
|| ఓం ||
తదశ్వినా’వశ్వయుజోప’యాతామ్ |
శుభంగమి’ష్ఠౌ సుయమే’భిరశ్వై”ః |
స్వం నక్ష’త్రగ్‍మ్ హవిషా యజ’ంతౌ |
మధ్వాసంపృ’క్తౌ యజు’షాసమ’క్తౌ |
యౌ దేవానాం” భిషజౌ” హవ్యవాహౌ |
విశ్వ’స్య దూతావమృత’స్య గోపౌ |
తౌ నక్షత్రం జుజుషాణోప’యాతామ్ |
నమో‌ఉశ్విభ్యాం” కృణుమో‌ఉశ్వయుగ్భ్యా”మ్ ||
భరణి
|| ఓం ||
అప’ పాప్మానం భర’ణీర్భరంతు |
తద్యమో రాజా భగ’వాన్, విచ’ష్టామ్ |
లోకస్య రాజా’ మహతో మహాన్, హి |
సుగం నః పంథామభ’యం కృణోతు |
యస్మిన్నక్ష’త్రే యమ ఏతి రాజా” |
యస్మి’న్నేనమభ్యషిం’చంత దేవాః |
తద’స్య చిత్రగ్‍మ్ హవిషా’ యజామ |
అప’ పాప్మానం భర’ణీర్భరంతు ||
కృత్తిక
|| ఓం ||
అగ్నిర్నః’ పాతు కృత్తి’కాః |
నక్ష’త్రం దేవమి’ఇంద్రియమ్ |
ఇదమా’సాం విచక్షణమ్ |
హవిరాసం జు’హోతన |
యస్య భాంతి’ రశ్మయో యస్య’కేతవః’ |
యస్యేమా విశ్వా భువ’నాని సర్వా” |
స కృత్తి’కాభిరభిసంవసా’నః |
అగ్నిర్నో’ దేవస్సు’వితే ద’ధాతు ||
రోహిణి
|| ఓం ||
ప్రజాప’తే రోహిణీవే’తు పత్నీ” |
సా నో’ యఙ్ఞస్య’ సువితే ద’ధాతు |
రోహిణీదేవ్యుద’గాత్పురస్తా”త్ |
ప్రజాప’తిగ్‍మ్ హవిషా’ వర్ధయ’ంతీ |
విశ్వరూ’పా బృహతీ చిత్రభా’నుః |
యథా జీవే’మ శరదస్సవీ’రాః |
విశ్వా’ రూపాణి’ ప్రతిమోద’మానా |
ప్రియా దేవానాముప’యాతు యఙ్ఞమ్ ||
మృగశిర
|| ఓం ||
సోమో రాజా’ మృగశీర్షేణ ఆగన్న్’ |
శివం నక్ష’త్రం ప్రియమ’స్య ధామ’ |
ఆప్యాయ’మానో బహుధా జనే’షు |
రేతః’ ప్రజాం యజ’మానే దధాతు |
యత్తే నక్ష’త్రం మృగశీర్షమస్తి’ |
ప్రియగ్‍మ్ రా’జన్ ప్రియత’మం ప్రియాణా”మ్ |
తస్మై’ తే సోమ హవిషా’ విధేమ |
శన్న’ ఏధి ద్విపదే శం చతు’ష్పదే ||
ఆరుద్ర
|| ఓం ||
ఆర్ద్రయా’ రుద్రః ప్రథ’మా న ఏతి |
శ్రేష్ఠో’ దేవానాం పతి’రఘ్నియానా”మ్ |
నక్ష’త్రమస్య హవిషా’ విధేమ |
మా నః’ ప్రజాగ్‍మ్ రీ’రిషన్మోత వీరాన్ |
హేతి రుద్రస్య పరి’ణో వృణక్తు |
ఆర్ద్రా నక్ష’త్రం జుషతాగ్‍మ్ హవిర్నః’ |
ప్రముంచమా’నౌ దురితాని విశ్వా” |
అపాఘశగ్‍మ్’ సన్నుదతామరా’తిమ్ ||
పునర్వసు
|| ఓం ||
పున’ర్నో దేవ్యది’తిస్పృణోతు |
పున’ర్వసూనః పునరేతాం” యఙ్ఞమ్ |
పున’ర్నో దేవా అభియ’ంతు సర్వే” |
పునః’ పునర్వో హవిషా’ యజామః |
ఏవా న దేవ్యది’తిరనర్వా |
విశ్వ’స్య భర్త్రీ జగ’తః ప్రతిష్ఠా |
పున’ర్వసూ హవిషా’ వర్ధయ’ంతీ |
ప్రియం దేవానా-మప్యే’తు పాథః’ ||
పుష్యమి
|| ఓం ||
బృహస్పతిః’ ప్రథమం జాయ’మానః |
తిష్యం’ నక్ష’త్రమభి సంబ’భూవ |
శ్రేష్ఠో’ దేవానాం పృత’నాసుజిష్ణుః |
దిశో‌ఉను సర్వా అభ’యన్నో అస్తు |
తిష్యః’ పురస్తా’దుత మ’ధ్యతో నః’ |
బృహస్పతి’ర్నః పరి’పాతు పశ్చాత్ |
బాధే’తాంద్వేషో అభ’యం కృణుతామ్ |
సువీర్య’స్య పత’యస్యామ ||
ఆశ్లేష
|| ఓం ||
ఇదగ్‍మ్ సర్పేభ్యో’ హవిర’స్తు జుష్టమ్” |
ఆశ్రేషా యేషా’మనుయంతి చేతః’ |
యే అంతరి’క్షం పృథివీం క్షియంతి’ |
తే న’స్సర్పాసోహవమాగ’మిష్ఠాః |
యే రో’చనే సూర్యస్యాపి’ సర్పాః |
యే దివం’ దేవీమను’సంచర’ంతి |
యేషా’మశ్రేషా అ’నుయంతి కామమ్” |
తేభ్య’స్సర్పేభ్యో మధు’మజ్జుహోమి || ౭ ||
మఘ ( మఖ )
|| ఓం ||
ఉప’హూతాః పితరో యే మఘాసు’ |
మనో’జవసస్సుకృత’స్సుకృత్యాః |
తే నో నక్ష’త్రే హవమాగ’మిష్ఠాః |
స్వధాభి’ర్యఙ్ఞం ప్రయ’తం జుషంతామ్ |
యే అ’గ్నిదగ్ధా యే‌ఉన’గ్నిదగ్ధాః |
యే’ఉముల్లోకం పితరః’ క్షియంతి’ |
యాగ్‍శ్చ’ విద్మయాగ్మ్ ఉ’ చ న ప్ర’విద్మ |
మఘాసు’ యఙ్ఞగ్‍మ్ సుకృ’తం జుషంతామ్ ||
పుర్వా ఫల్గుని ( పుబ్బ )
|| ఓం ||
గవాం పతిః ఫల్గు’నీనామసి త్వమ్ |
తద’ర్యమన్ వరుణమిత్ర చారు’ |
తం త్వా’ వయగ్‍మ్ స’నితారగ్‍మ్’ సనీనామ్ |
జీవా జీవ’ంతముపసంవి’శేమ |
యేనేమా విశ్వా భువ’నాని సంజి’తా |
యస్య’ దేవా అ’నుసంయంతి చేతః’ |
అర్యమా రాజా‌ఉజరస్తు వి’ష్మాన్ |
ఫల్గు’నీనామృషభో రో’రవీతి ||
ఉత్తర ఫల్గుని ( ఉత్తర )
|| ఓం ||
శ్రేష్ఠో’ దేవానాం” భగవో భగాసి |
తత్త్వా’ విదుః ఫల్గు’నీస్తస్య’ విత్తాత్ |
అస్మభ్యం’ క్షత్రమజరగ్‍మ్’ సువీర్యమ్” |
గోమదశ్వ’వదుపసన్ను’దేహ |
భగో’హ దాతా భగ ఇత్ప్ర’దాతా |
భగో’ దేవీః ఫల్గు’నీరావి’వేశ |
భగస్యేత్తం ప్ర’సవం గ’మేమ |
యత్ర’ దేవైస్స’ధమాదం’ మదేమ ||
హస్త
|| ఓం ||
ఆయాతు దేవస్స’వితోప’యాతు |
హిరణ్యయే’న సువృతా రథే’న |
వహన్, హస్తగ్‍మ్’ సుభగ్‍మ్’ విద్మనాప’సమ్ |
ప్రయచ్ఛ’ంతం పపు’రింపుణ్యమచ్ఛ’ |
హస్తః ప్రయ’చ్ఛ త్వమృతం వసీ’యః |
దక్షి’ణేన ప్రతి’గృభ్ణీమ ఏనత్ |
దాతార’మద్య స’వితా వి’దేయ |
యో నో హస్తా’య ప్రసువాతి’యఙ్ఞమ్ ||
చిత్ర ( చిత్త )
|| ఓం ||
త్వష్టా నక్ష’త్రమభ్యే’తి చిత్రామ్ |
సుభగ్‍మ్ స’సంయువతిగ్‍మ్ రాచ’మానామ్ |
నివేశయ’న్నమృతాన్మర్త్యాగ్’శ్చ |
రూపాణి’ పిగ్ంశన్ భువ’నానివిశ్వా” |
తన్నస్త్వష్టా తదు’ చిత్రా విచ’ష్టామ్ |
తన్నక్ష’త్రం భూరిదా అ’స్తు మహ్యమ్” |
తన్నః’ ప్రజాం వీరవ’తీగ్‍మ్ సనోతు |
గోభి’ర్నోఅశ్వైస్సమ’నక్తు యఙ్ఞమ్ ||
స్వాతి
|| ఓం ||
వాయుర్నక్ష’త్రమభ్యే’తి నిష్ట్యా”మ్ |
తిగ్మశృం’గో వృషభో రోరు’వాణః |
సమీరయన్ భువ’నా మాతరిశ్వా” |
అప ద్వేషాగ్‍మ్’సి నుదతామరా’తీః |
తన్నో’ వాయస్తదు నిష్ట్యా’ శృణోతు |
తన్నక్ష’త్రం భూరిదా అ’స్తు మహ్యమ్” |
తన్నో’ దేవాసో అను’జానంతు కామమ్” |
యథా తరే’మ దురితానివిశ్వా” ||
విశాఖ
|| ఓం ||
దూరమస్మచ్ఛత్ర’వో యంతు భీతాః |
తదిం’ ద్రాగ్నీ కృ’ణుతాం తద్విశా’ఖే |
తన్నో’ దేవా అను’మదంతు యఙ్ఞమ్ |
పశ్చాత్ పురస్తాదభ’యన్నో అస్తు |
నక్ష’త్రాణామధి’పత్నీ విశా’ఖే |
శ్రేష్ఠా’వింద్రాగ్నీ భువ’నస్య గోపౌ |
విషూ’చశ్శత్రూ’నపబాధ’మానౌ |
అపక్షుధ’న్నుదతామరా’తిమ్ ||
అనూరాధ
|| ఓం ||
ఋద్ధ్యాస్మ’ హవ్యైర్నమ’సోపసద్య’ |
మిత్రం దేవం మి’త్రధేయం’ నో అస్తు |
అనూరాధాన్, హవిషా’ వర్ధయ’ంతః |
శతం జీ’వేమ శరదః సవీ’రాః |
చిత్రం నక్ష’త్రముద’గాత్పురస్తా”త్ |
అనూరాధా స ఇతి యద్వద’ంతి |
తన్మిత్ర ఏ’తి పథిభి’ర్దేవయానై”ః |
హిరణ్యయైర్విత’తైరంతరి’క్షే ||
జ్యేష్ఠ
|| ఓం ||
ఇంద్రో” జ్యేష్ఠామను నక్ష’త్రమేతి |
యస్మి’న్ వృత్రం వృ’త్ర తూర్యే’ తతార’ |
తస్మి’న్వయ-మమృతం దుహా’నాః |
క్షుధ’ంతరేమ దురి’తిం దురి’ష్టిమ్ |
పురందరాయ’ వృషభాయ’ ధృష్ణవే” |
అషా’ఢాయ సహ’మానాయ మీఢుషే” |
ఇంద్రా’య జ్యేష్ఠా మధు’మద్దుహా’నా |
ఉరుం కృ’ణోతుయజ’మానాయ లోకమ్ ||
మూల
|| ఓం ||
మూలం’ ప్రజాం వీరవ’తీం విదేయ |
పరా”చ్యేతు నిరృ’తిః పరాచా |
గోభిర్నక్ష’త్రం పశుభిస్సమ’క్తమ్ |
అహ’ర్భూయాద్యజ’మానాయ మహ్యమ్” |
అహ’ర్నో అద్య సు’వితే ద’దాతు |
మూలం నక్ష’త్రమితి యద్వద’ంతి |
పరా’చీం వాచా నిరృ’తిం నుదామి |
శివం ప్రజాయై’ శివమ’స్తు మహ్యమ్” ||
పూర్వాషాఢ
|| ఓం ||
యా దివ్యా ఆపః పయ’సా సంబభూవుః |
యా అంతరి’క్ష ఉత పార్థి’వీర్యాః |
యాసా’మషాఢా అ’నుయంతి కామమ్” |
తా న ఆపః శగ్గ్ స్యోనా భ’వంతు |
యాశ్చ కూప్యా యాశ్చ’ నాద్యా”స్సముద్రియా”ః |
యాశ్చ’ వైశంతీరుత ప్రా’సచీర్యాః |
యాసా’మషాఢా మధు’ భక్షయ’ంతి |
తా నఆపః శగ్గ్ స్యోనా భ’వంతు ||
ఉత్తరాషాఢ
|| ఓం ||
తన్నో విశ్వే ఉప’ శృణ్వంతు దేవాః |
తద’షాఢా అభిసంయ’ంతు యఙ్ఞమ్ |
తన్నక్ష’త్రం ప్రథతాం పశుభ్యః’ |
కృషిర్వృష్టిర్యజ’మానాయ కల్పతామ్ |
శుభ్రాః కన్యా’ యువతయ’స్సుపేశ’సః |
కర్మకృత’స్సుకృతో’ వీర్యా’వతీః |
విశ్వా”న్ దేవాన్, హవిషా’ వర్ధయ’ంతీః |
అషాఢాః కామముపా’యంతు యఙ్ఞమ్ ||
అభిజిత్
|| ఓం ||
యస్మిన్ బ్రహ్మాభ్యజ’యత్సర్వ’మేతత్ |
అముంచ’ లోకమిదమూ’చ సర్వమ్” |
తన్నో నక్ష’త్రమభిజిద్విజిత్య’ |
శ్రియం’ దధాత్వహృ’ణీయమానమ్ |
ఉభౌ లోకౌ బ్రహ్మ’ణా సంజి’తేమౌ |
తన్నో నక్ష’త్రమభిజిద్విచ’ష్టామ్ |
తస్మి’న్వయం పృత’నాస్సంజ’యేమ |
తన్నో’ దేవాసో అను’జానంతుకామమ్” ||
శ్రవణం
|| ఓం ||
శృణ్వన్తి’ శ్రోణామమృత’స్య గోపామ్ |
పుణ్యా’మస్యా ఉప’శృణోమి వాచమ్” |
మహీం దేవీం విష్ణు’పత్నీమజూర్యామ్ |
ప్రతీచీ’ మేనాగ్‍మ్ హవిషా’ యజామః |
త్రేధా విష్ణు’రురుగాయో విచ’క్రమే |
మహీం దివం’ పృథివీమంతరి’క్షమ్ |
తచ్ఛ్రోణైతిశ్రవ’-ఇచ్ఛమా’నా |
పుణ్యగ్గ్ శ్లోకం యజ’మానాయ కృణ్వతీ ||
ధనిష్ఠ
|| ఓం ||
అష్టౌ దేవా వస’వస్సోమ్యాసః’ |
చత’స్రో దేవీరజరాః శ్రవి’ష్ఠాః |
తే యఙ్ఞం పా”ంతు రజ’సః పురస్తా”త్ |
సంవత్సరీణ’మమృతగ్గ్’ స్వస్తి |
యఙ్ఞం నః’ పాంతు వస’వః పురస్తా”త్ |
దక్షిణతో’ఉభియ’ంతు శ్రవి’ష్ఠాః |
పుణ్యన్నక్ష’త్రమభి సంవి’శామ |
మా నో అరా’తిరఘశగ్ంసా‌ఉగన్న్’ ||
శతభిషం
|| ఓం ||
క్షత్రస్య రాజా వరు’ణో‌ఉధిరాజః |
నక్ష’త్రాణాగ్‍మ్ శతభి’షగ్వసి’ష్ఠః |
తౌ దేవేభ్యః’ కృణుతో దీర్ఘమాయుః’ |
శతగ్‍మ్ సహస్రా’ భేషజాని’ ధత్తః |
యఙ్ఞన్నోరాజా వరు’ణ ఉప’యాతు |
తన్నో విశ్వే’ అభి సంయ’ంతు దేవాః |
తన్నో నక్ష’త్రగ్‍మ్ శతభి’షగ్జుషాణమ్ |
దీర్ఘమాయుః ప్రతి’రద్భేషజాని’ ||
పూర్వాభాద్ర
|| ఓం ||
అజ ఏక’పాదుద’గాత్పురస్తా”త్ |
విశ్వా’ భూతాని’ ప్రతి మోద’మానః |
తస్య’ దేవాః ప్ర’సవం య’ంతి సర్వే” |
ప్రోష్ఠపదాసో’ అమృత’స్య గోపాః |
విభ్రాజ’మానస్సమిధా న ఉగ్రః |
ఆ‌ఉంతరి’క్షమరుహదగంద్యామ్ |
తగ్‍మ్ సూర్యం’ దేవమజమేక’పాదమ్ |
ప్రోష్ఠపదాసో అను’యంతి సర్వే” ||
ఉత్తరాభాద్ర
|| ఓం ||
అహి’ర్బుధ్నియః ప్రథ’మా న ఏతి |
శ్రేష్ఠో’ దేవానా’ముత మాను’షాణామ్ |
తం బ్రా”హ్మణాస్సో’మపాస్సోమ్యాసః’ |
ప్రోష్ఠపదాసో’ అభిర’క్షంతిసర్వే” |
చత్వార ఏక’మభి కర్మ’ దేవాః |
ప్రోష్ఠపదా స ఇతి యాన్, వద’ంతి |
తే బుధ్నియం’ పరిషద్యగ్గ్’ స్తువంతః’ |
అహిగ్‍మ్’ రక్షంతినమ’సోపసద్య’ ||
రేవతీ
|| ఓం ||
పూషా రేవత్యన్వే’తి పంథా”మ్ |
పుష్టిపతీ’ పశుపా వాజ’బస్త్యౌ |
ఇమాని’ హవ్యా ప్రయ’తా జుషాణా |
సుగైర్నో యానైరుప’యాతాం యఙ్ఞమ్ |
క్షుద్రాన్ పశూన్ ర’క్షతు రేవతీ’ నః |
గావో’ నో అశ్వాగ్మ్ అన్వే’తు పూషా |
అన్నగ్ం రక్ష’ంతౌ బహుధా విరూ’పమ్ |
వాజగ్‍మ్’ సనుతాంయజ’మానాయ యఙ్ఞమ్ ||
